Hoe kies je een monitor met een goede kleurweergave?

Je wilt een een monitor met mooie kleuren, maar weet niet zo goed waar je op moet letten. Of je de monitor nou gebruikt voor foto- en videobewerking, gaming of het kijken van films: Let op de volgende specificaties voor een goede kleurweergave.

• Het paneeltype
• Type HDR
• De helderheid
• De kleurdiepte
• Het kleurprofiel en de dekking
• Contrast en local dimming
• Benodige hardware

Wil je een monitor met een goede kleurweergave, dan begin je bij het paneel. Veel specificaties worden namelijk bepaald door het paneeltype. Zo biedt een IPS monitor vaak de meeste kleuren en de breedste kijkhoek, wat ervoor zorgt dat kleuren niet veranderen wanneer je verschuift. VA heeft echter wel een beter contrast dan IPS, wat zorgt voor zwarter zwart en witter wit. Dus, wil je mooie kleuren kies dan voor IPS. Een goedkoper, minder goed alternatief is VA. TN wordt volledig afgeraden.

HDR staat voor High Dynamic Range. Dit is geen specificatie, maar een standaard die aangeeft of een monitor de juiste helderheid, contrastverhouding en kleurdiepte heeft voor een goede kleurweergave. Dit maakt het kiezen voor een kleurrijke monitor makkelijker. Er zijn verschillende soorten HDR en DisplayHDR.

• Display HDR 400. Minimaal 400 cd/m2 helderheid, 8-bit kleurdiepte,100% sRGB en global dimming.
• Display HDR 600. Minimaal 600 cd/m2 helderheid, 10-bit kleurdiepte, >90% DCI-P3 en local dimming.
• Display HDR 1000. Minimaal 1000 cd/m2 helderheid, 10-bit kleurdiepte, >90% DCI-P3 en local dimming.
• HDR10. Dit is een open HDR standaard voor beeldschermen en content. De enige eis hiervoor is een 10-bit kleurweergave.
• Bovenstaande termen worden in de komende alinea's uitgelegd.

HDR is vooral gebaseerd op de helderheid van je monitor. Deze helderheid kan kleuren versterken of juist afzwakken en wordt uitgedrukt in candela per vierkante meter (cd/m²). Een monitor met een hoge helderheid toont de foto die je bewerkt net zo helder als in het echt. Tijdens het gamen draagt een hoge helderheid juist bij aan een levendige weergave van karakters en landschappen. Als een handige extraatje vermindert een hoge helderheid invallend lichAlget, waardoor kleuren niet wegvallen.

De kleurdiepte van je monitor bepaalt hoeveel gradaties, en dus verschillende kleuren, je monitor kan laten zien. Ter illustratie, een 8-bit monitor kan 16,8 miljoen verschillende kleuren tonen. Een 10-bit monitor kan 1,07 miljard kleuren laten zien. Dat is maar liefst 60 keer meer. Dit zorgt er vooral voor dat kleuren beter in elkaar overlopen, waardoor je vloeiende kleurovergangen krijgt. Dit is vooral belangrijk voor foto- en videobewerking, maar ook voor mooie kleurovergangen tijdens het gamen.

Waar de kleurdiepte het aantal gradaties tussen wit en groen beschrijft, bepaalt het kleurprofiel hoe groen het uiterste groen is. Zo zijn de uiterste kleuren van het brede Adobe RGB kleurprofiel levendiger en natuurgetrouwer dan dat van het kleinere sRGB kleurprofiel. Voor algemeen gebruik is sRGB voldoende, maar voor fotobewerking kies je beter voor een monitor die AdobeRGB, oftewel aRGB, ondersteunt. Voor videobewerking kies je DCI-P3. Het percentage geeft aan hoeveel kleuren van het profiel de monitor dekt. Bijvoorbeeld 100% van sRGB.

Het contrast geeft het verschil tussen de lichtste en donkerste kleur weer. Bij een monitor met een 1000:1 contrastverhouding is de lichtste pixel 1000 keer helderder dan de donkerste. Bij een sterrenhemel zie je dan de sterren heel fel en de lucht heel donker, wat er beter uitziet met diepere zwartwaarden. Local dimming gooit hier nog een schepje bovenop, wat donkere delen van het scherm niet verlicht en lichte delen wel. Zo springen je kleuren eruit en lijken schaduwen levensecht.

Je kunt nu voor een monitor kiezen die levendige en natuurgetrouwe kleuren weergeeft, maar welke hardware heb je verder nodig voor een goede kleurweergave? Voor HDR gebruik heb je het volgende nodig:

• Minimaal Windows 10 - Fall Creators Update
• Een krachtige videokaart (vooral voor 10-bit HDR gaming of editing)
• DisplayPort kabel (Voor 4K HDR)